Standardy Ochrony Małoletnich w Gabinecie Wsparcia Rozwoju i Edukacji Dzieci

Standardy Ochrony Małoletnich w Gabinecie Wsparcia Rozwoju i Edukacji Dzieci - wersja skrócona (pełna dostępna w gabinecie)

Działając na podstawie art. 22b ustawy z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2023 r. poz. 1304) i art. 7 pkt. 6 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy właściciel Gabinetu Wsparcia Rozwoju i Edukacji Dzieci z siedzibą w Przemyślu z dniem 01.03.2024 r. wprowadza do stosowania Standardy Ochrony Małoletnich (dalej określane Standardami), których celem jest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa małoletnim (osoby, które nie ukończyły 18 r.ż.) uczestnikom zajęć i terapii, troska o ich dobro i podejmowanie działań mających zapewnić im bezpieczeństwo.

Standard 1: Przyjęte i wdrożone Standardy określające:
Sposoby rekrutacji personelu (pracowników, praktykantów, stażystów i wolontariuszy).
Procedury reagowania na działania krzywdzące i szkodliwe.
Procedury dot. przyjęcia zgłoszeń nadużyć, dokumentowanie oraz podejmowanie działań pomocowych. 
Procedury dot. wsparcia małoletniego w sytuacji ujawnienia krzywdzenia.
Procedury bezpiecznych relacji między terapeutami/pedagogami a małoletnimi oraz w relacji małoletni – małoletni. 
Procedury ochrony małoletnich przed zagrożeniami w Internecie, przed treściami szkodliwymi, dotyczące również ochrony danych osobowych oraz wizerunku dzieci. 
Procedury dot. zasad korzystania z urządzeń elektronicznych i Internetu. 
Procedury dot. upowszechnienia Standardów. 

Standard 2: Obejmujący zasady rekrutacji personelu oraz szkoleń dot. Standardów. 

Standard 3: Wdrożenie i stosowanie procedur znanych personelowi gabinetu, łącznie z danymi kontaktowymi do instytucji lokalnych odpowiedzialnych za przeciwdziałania i interwencję w przypadku krzywdzenia małoletnich. 

Standard 4: Gabinet rokrocznie monitoruje oraz w razie potrzeb aktualizuje zapisy Standardów po konsultacjach z małoletnimi, ich rodzicami/opiekunami prawnymi oraz personelem. 

​

 

Rozdział 1 
Postanowienia ogólne

1. Celem Standardów Ochrony Małoletnich jest:
a) zwrócenie uwagi personelu gabinetu, rodziców/opiekunów prawnych oraz potencjalnych współpracowników na potrzebę podjęcia działań mających na celu ochronę małoletnich przed przemocą i krzywdzeniem.

b) określenie zakresu obowiązków personelu w działaniach podejmowanych na rzecz ochrony małoletnich przed przemocą i krzywdzeniem. 

c) wdrożenie procedury umożliwiających podjęcie działań w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletnich.
d) wdrożenie profilaktyki w celu zapewnienia ochrony przed przemocą i krzywdzeniem.

2. Personel gabinetu ma za zadanie zwracać uwagę na czynniki związane z ryzykiem krzywdzenia małoletnich, weryfikować i monitorować sytuację oraz dobrostan małoletnich stosując zasady określone w Standardach. 

3. Nieakceptowalne i niedopuszczalne jest stosowanie wobec małoletnich przez personel jakiejkolwiek formy przemocy (fizycznej, psychicznej, seksualnej oraz polegającej na zaniedbaniu przez ignorowanie potrzeb psychicznych i fizycznych małoletnich oraz brak respektowania jego praw).

4. Obowiązek zapoznania się ze Standardami ma cały personel gabinetu oraz rodzice i opiekunowie małoletnich a także sami małoletni (także w prostej formie graficznej zrozumiałej dla najmłodszych).

5. Właściciel gabinetu (Jolanta Drymajło) jest jednocześnie osobą odpowiedzialną za monitorowanie realizacji Standardów, reagowanie na sygnały dot. ich naruszeń, modyfikowania zapisów Standardów oraz prowadzenie rejestru interwencji i zgłoszeń. Właściciel odpowiada także za monitoring bezpieczeństwa w trakcie korzystania z Internetu w czasie zajęć. 

 

Rozdział 2 
Sposób dot. weryfikowania, dokumentowania kwalifikacji i niekaralności personelu przed włączeniem do pracy z małoletnimi. 

1. Rekrutacja przyszłych pracowników pedagogicznych, niepedagogicznych oraz oferujących działalność terapeutyczną odbywa się przez weryfikację kwalifikacji kandydata, wartości dotyczących ochrony praw dzieci oraz szacunku do nich i ich podmiotowości. 

2. W gabinecie zatrudnione są osoby, które posiadają odpowiednie kwalifikacje, miały odpowiedni stosunek do małoletnich oraz nie stanowiły dla nich niebezpieczeństwa. 

3. Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępstwami na tle seksualnym, w przypadku zatrudniania lub dopuszczania osób do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub opieką nad nimi właściciel ma obowiązek sprawdzenia czy dane zatrudnionej lub dopuszczalnej osoby są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. W celu zweryfikowania danych w powyższych systemach niezbędne jest podanie przez kandydata danych umożliwiających weryfikację. Figurowanie w Rejestrze wyklucza możliwość zatrudnienia i jakiejkolwiek innej współpracy z kandydatem. 

4. Właściciel gabinetu od osoby starającej się o zatrudnienie (w tym również staż i praktykę itp) wymaga dostarczenia  zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w Ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii.

5. Właściciel gabinetu wymaga również oświadczenia o posiadaniu przez kandydata pełnej zdolności do czynności prawnych i korzystaniu z praw publicznych.

​

Rozdział 3 
Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnimi, a personelem, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich.

1. Podstawową zasadą relacji między małoletnimi, a personelem gabinetu jest działanie dla dobra małoletniego, z poszanowaniem jego godności, z uwzględnieniem jego emocji, nastroju i potrzeb oraz w jego najlepszym interesie.

2. Zasady bezpiecznych relacji personelu z małoletnimi obowiązują cały personel (włączając w to stażystów i praktykantów itp).

3. Personel gabinetu działa wyłącznie w ramach obowiązującego prawa, regulaminów i przepisów wewnętrznych oraz w ramach własnych uprawnień i kompetencji. 

4. Podstawowe standardy dotyczą: 
1) utrzymywanie profesjonalnej relacji z małoletnimi oraz reagowanie na ich potrzeby i komunikaty w sposób bezpieczny,  cierpliwy, zrozumiały, adekwatny i sprawiedliwy a także w sposób wykazujący zrozumienie dla ich nastroju i emocji oraz okazujący zainteresowanie, wsparcie i gotowość pomocy. 
2) uwzględniania potrzeb i możliwości rozwojowych oraz dostosowanie wymagań edukacyjnych, terapeutycznych oraz metod pracy i poziomu komunikacji indywidualnie do każdego małoletniego. 

3) równe traktowanie małoletnich niezależnie od płci, narodowości, niepełnosprawności, zaburzeń rozwojowych, orientacji seksualnej, statusu społecznego, religijnego czy światopoglądu itp. 

4) fizyczny kontakt z małoletnim możliwy jest w odpowiedzi na faktyczne potrzeby małoletniego w danym momencie, z uwzględnieniem jego wieku, płci, kontekstu kulturowego i sytuacyjnego. Na kontakt fizyczny (przytulenie itp) małoletni zawsze musi wyrazić zgodę. 

5) ustalenie reguł i zasad pracy, określenie wymagań i oczekiwań a także reakcji na zachowania trudne i niepożądane oraz wyznaczanie jasnych granic postępowania. 

6) udział personelu w dokształcaniu dot. przeciwdziałania przemocy wobec małoletnich, rozumienia czynników ryzyka sugerujących możliwość stosowania przemocy wobec małoletnich oraz panowaniu oraz dokształcania w zakresie samoregulacji i panowania nad emocjami.

7) powstrzymania się od zachowań niedopuszczalnych wobec małoletnich (m.in: stosowania jakichkolwiek form przemocy i zastraszania, zmuszania, wykorzystania relacji/przewagi, lekceważenia, obrażania, zawstydzania, wytwarzania lęku i niepokoju swoich zachowaniem i komunikatami, podnoszenia głosu, krzyków, używania słów wulgarnych i uznanych za obraźliwe, składania propozycji o nieodpowiednim charakterze, kierowanie komentarzy, gestów i żartów o charakterze seksualnym oraz udostępnianie treści erotycznych i pornograficznych niezależnie od ich formy; proponowanie i zachęcanie do sięgania po alkohol, tytoń i inne używki; faworyzowanie; zapraszanie do miejsca zamieszkania oraz utrwalanie wizerunku na własne potrzeby a także ujawniania informacji wrażliwych (dot. wizerunku, sytuacji rodzinnej, prawnej, medycznej itp) wobec osób nieuprawnionych.)

Rozdział 4 
Zasady i procedury dot. interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego

1. Standardem w gabinecie jest:
a) przeszkolenie personelu w obszarze prawnego i społecznego obowiązku zawiadamiania instytucji o możliwości popełnienia przestępstwa, ze szczególnym uwzględnieniem przestępstw na szkodę małoletnich a także dot. przeciwdziałania przemocy domowej oraz dot. rozpoznawania czynników ryzyka krzywdzenia małoletniego. 

b) udostępnienie personelowi wykazu danych teleadresowych lokalnych placówek pomocowych, zajmujących się ochroną dzieci oraz zapewniających pomoc w sytuacji zagrożenia życia i/lub zdrowia i współpraca z tymi instytucjami (tj. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, dzielnicowy, centra pomocy dziecku, ośrodki wsparcia, organizacje pozarządowe, Policja, sąd rodzinny, centrum interwencji kryzysowej, placówki ochrony zdrowia).

c) prowadzenie przez właściciela gabinetu tzw. Karty dokumentowania przebiegu zdarzenia oraz Karty zdarzeń zagrażających dobru małoletniego (dostępny w wykazie załączników)

2. Wdrożenie procedury interwencji w przypadku ujawnienia działań na szkodę małoletniego opracowanej na potrzeby Standardów, oddzielnie dla: 
a) przemocy domowej,
b) przemocy rówieśniczej domowej,
3) działania na szkodę małoletniego przez personel gabinetu.
(Dostępne w wykazie załączników)

Rozdział 5
Procedury dot. składania zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadomienie ośrodka pomocy społecznej. 

1. Właściciel gabinetu będący osobą odpowiedzialną za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego oraz zawiadomienie ośrodka pomocy społecznej sporządza notatkę z uzyskanej informacji, poczynionych ustaleniach i przekazuje uzyskaną informację do ośrodka pomocy społecznej, sądu opiekuńczego oraz funkcjonariuszom Policji. 

2. W przypadku ujawnienia zaniedbania przez rodziców i ich niewydolności wychowawczej właściwym jest zawiadomienie ośrodka pomocy społecznej oraz sądu rodzinnego, celem wglądu w sytuację rodziny a także funkcjonariusza Policji. 

3. W przypadku zagrożenia zdrowia lub życia dziecka albo osoby mu najbliższej, osoba ujawniająca zdarzenie bezzwłocznie dzwoni na numer alarmowy 112. 

4. Personel gabinetu, który w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjął informację o krzywdzeniu ucznia lub informacje z tym związane ma obowiązek zachować te informacje w tajemnicy. Nie dotyczy tych informacji, które są przekazywane są uprawnionym instytucjom.

 

Rozdział 6 
Wymogi dot. bezpiecznych relacji między małoletnimi oraz zachowania niedozwolone.
1. Podstawową zasadą relacji między małoletnimi jest działanie z szacunkiem, uwzględniające potrzeby małoletnich oraz ich szacunek. 
2. W gabinecie panuje atmosfera wzajemnej życzliwości, przyjaźni oraz tolerancji i poczucia odpowiedzialności za własne zachowania. 

3. Małoletni w ramach zajęć grupowych angażowani są w działania są w działania zespołowego, pomocowego oraz utrzymywającego pozytywne relacje, również z małoletnimi o SPE.

4. Zachowania niedozwolone wobec innych małoletnich to m.in zastraszanie, używanie obraźliergo i wulgarnego języka, stosowanie jakiejkolwiek przemocy, obrażanie i znieważanie, zachowanie niestosowne, kierowanie niestosownych uwag, w tym również o charakterze seksualnym, utrwalanie wizerunku innych dzieci, udostępniania i używania alkoholu, wyrobów tytoniowych oraz substancji psychoaktywnych. 

Rozdział 7
Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu

1.Właściciel gabinetu jest odpowiedzialny za instalowanie i aktualizowanie programów antywirusowych, które mają zminimalizować możliwość dotarcia i korzystania przez małoletnich z treści niedozwolonych i nieodpowiednich. 

2. Gabinet zapewnia dostęp do Internetu personelowi i małoletnim, zarówno w czasie zajęć pod nadzorem personelu, jak i w czasie przerw.

3. Podczas użytkowania sprzętu pod nadzorem personelu, ma on obowiązek poinformowania małoletnich o zasadach bezpiecznego korzystania z zasobów internetowych oraz czuwania nad bezpiecznym korzystaniem z sieci podczas zajęć. 

4. W przypadku zauważenia treści niedozwolonych i niebezpiecznych właściciel gabinetu sugeruje rodzicom/opiekunom prawnym rozmowę z psychologiem lub pedagogiem z PPP. W przypadku zignorowania sytuacji przez rodzica, właściciel zgłasza zaistniałą sytuację do ośrodka pomocy społecznej. 

Rozdział 8 
Procedury ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi w Internecie lub na nośnikach. 
1. Przez niebezpieczne treści rozumie się materiały pornograficzne oraz materiały promujące nienawiść, rasizm, ksenofobię, przemoc i zachowania autodestrukcyjne, z których korzystanie jest niedozwolone. 

2. W przypadku ujawnienia zdarzeń, właściciel gabinetu ustala okoliczności, zabezpiecza dowody, aktualizuje i konfiguruje zabezpieczenia sieci, by zminimalizować ryzyko podobnych zdarzeń oraz sporządza Kartę Przebiegu Interwencji. 
3. Jeśli treści niebezpieczne dotyczą osób niezwiązanych z gabinetem, właściciel zgłasza zdarzenie odpowiednim służbom i przekazuje zabezpieczone materiały.

4. Jeśli uczestnikami zdarzenia są małoletni, odbywa się z nimi rozmowę (oddzielnie z każdym uczestnikiem) oraz informacje przekazane zostają rodzicom/opiekunom prawnym a także w zależności od sytuacji powiadomione mogą zostać organy ścigania i sąd rodzinny. 

5. Współpraca z organami ścigania lub sądem rodzinnym obligatoryjnie musi zaistnieć w przypadku naruszenia zakazu rozpowszechniania materiałów pornograficznych z udziałem małoletniego (osoby poniżej 18 roku życia – art. 202 § 3 kodeksu karnego) oraz treści propagujących publicznie faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołujących do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych (art. 256 i art. 257 kodeksu karnego).

 

Dot. ochrony wizerunku
1. W gabinecie pozyskiwane są pisemne zgody rodziców/prawnych opiekunów małoletnich na przetwarzanie i wykorzystywanie wizerunku i zapisu fonicznego, w tym rejestrowanie, zamieszczanie i publikowanie wizerunku małoletnich na potrzeby dokumentacji fotograficznej i fonicznej działań podejmowanych przez gabinet. W miarę możliwości fotografowane są grupy dzieci, a nie pojedyncze osoby.

2. Nośniki elektroniczne przechowywane są w folderze chronionym z dostępem ograniczonym dla właściciela gabinetu a analogowe zawierające zdjęcia i nagrania uczniów przechowuje się w zamkniętej na klucz szufladzie. Przechowywane są one przez okres wymagany przepisami prawa o archiwizacji.

Dot. naruszenie prywatności
1. Informacja o zagrożeniu naruszenia prywatności w gabinecie powinna zostać niezwłocznie przekazana właścicielowi gabinetu, który podejmuje działania w celu zabezpieczenia danych i ograniczenia dalszego dostępu do informacji niejawnych oraz ustala okoliczności zdarzenia przez udokumentowanie wszystkich informacji. Podejmuje także środki zaradcze. 
 
2. W przypadku sytuacji, w której naruszenie prywatności jest spowodowane przez osoby spoza gabinetu, właściciel nawiązuje współpracę z organami ścigania.

Dot. cyberprzemocy i fake newsów. 
1. Małoletni, który doświadczył lub był świadkiem cyberprzemocy (wyśmiewania, poniżania przez obraźliwe komentarze, rozpowszechnianie wizerunku, manipulowanie zdjęciami itp.) lub jego rodzice/opiekunowie prawni/inny dorosły powinien zgłosić sytuację personelowi, który ustala okoliczności, zbiera dowody (screeny, wiadomości itp) i przekazuje je właścicielowi gabinetu, który wypełnia Kartę przebiegu interwencji.
2. Właściciel gabinetu informuje rodziców/opiekunów prawnych małoletniego i wspólnie ustala czy sytuacji powinna zostać zgłoszona do organów ścigania oraz czy osoba doświadczająca cyberprzemocy wymaga wdrożenia wsparcia psychologicznego. 

3. Jeśli sprawcą jest inny małoletni w gabinecie, właściciel  przeprowadza z nim rozmowę, w wyniku której ustalą, czy istnieją przesłanki do zgłoszenia sprawy do sądu rodzinnego lub policji (przestępstwa ścigane z urzędu), czy wystarczające będzie zastosowanie środków oddziaływania wychowawczego i przekazania informacji rodzicom/opiekunom prawnym sprawcy. 

Rozdział 9
Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia

1. Plan wsparcia ma na celu przede wszystkim:
a) inicjowanie działań interwencyjnych we współpracy z innymi instytucjami
b)współpracę z rodzicami/opiekunami prawnymi w celu powstrzymania krzywdzenia małoletniego i zapewnienie mu wsparcia i pomocy. 
c) diagnozę, czy konieczne jest podjęcie działań prawnych,
d)analizowanie wraz z rodzicami czy konieczne jest objęcie małoletniego pomocą psychologiczno – pedagogiczną i pomocą specjalistyczną (formy wsparcia poza gabinetem)

2. W ustalaniu planu wsparcia uczestniczy małoletni jego rodzice/ opiekunowie prawni, pedagog/terapeuta/inny pracownik gabinetu i właściciel gabinetu. 

3. Plan wsparcia uwzględnia:
a) działania interwencyjne, mające na celu zapewnienie małoletniemu bezpieczeństwa, w tym zgłoszone podejrzenie popełnienia przestępstwa zgłoszone do organów ścigania.
b) formy wsparcia oferowane przez gabinet. 
c) zaproponowanie innej formy specjalistycznej (poza gabinetem)

4. Planem wsparcia należy objąć także rodzeństwo pokrzywdzonego małoletniego, jeśli są klientami gabinetu. 

5. Plan wsparcia małoletniego funkcjonuje równolegle z podejmowanymi działaniami interwencyjnymi, a jego podstawową zasadą jest obserwacja małoletniego, zapewnienie mu warunków do uzyskania pomocy, udzielanie wsparcia rodzicom/ opiekunom prawnym i współpraca międzyinstytucjonalna.

6. Plan wsparcia małoletniego ustalany jest również w sytuacji, gdy inicjatorem działań interwencyjnych jest inna instytucja.

7. W przypadku realizacji procedury „Niebieskie Karty”, plan wsparcia małoletniego tożsamy jest z ustaleniami poczynionymi w grupie diagnostyczno – pomocowej.
8. Do działań zaktywizowany powinien zostać rodzic „niekrzywdzący”, który współpracuje z gabinetem w celu powstrzymania sprawcy przemocy i zapewnienia małoletniemu pomocy. 
W przypadku krzywdzenia przez obojga rodziców/ opiekunów prawnych interwencja polega również na zawiadomieniu sądu rodzinnego i Policji i działania względem rodziców, w tym sprawdzanie bezpieczeństwa pozostałych domowników (kompetencje innych instytucji). 

9. Plan wsparcia małoletniego obejmuje różne formy pomocy, w tym prawną, psychologiczną, socjalną i medyczną, uwzględniając współpracę interdyscyplinarną w tym zakresie.

10. Zadania personelu gabinetu, wiążą się głównie z pomocą w realizowaniu przez małoletniego konkretnych zadań (wynikających z konkretnych zajęć i form terapii) i budowaniu pozytywnych relacji z rówieśnikami i personelem gabinetu.

11. Plan wsparcia małoletniego nie kończy się wraz z końcem procedury prawnej.

 

Rozdział 10 
Zasady i sposób udostępniania personelowi, małoletnim i ich opiekunom polityki do zaznajomienia i stosowania oraz zasady aktualizacji i przeglądu Standardów

1. Wszelkie procedury i dokumenty związane z wprowadzeniem Standardów są udostępniane personelowi, małoletnim i ich rodzicom/opiekunom prawnym podczas zapoznawania i zobowiązania do stosowania a następnie na żądanie udostępniane w dowolnym momencie. 

2. Wersja skrócona Standardów dostępna jest dostępna na stronie www gabinetu: https://gabinetwsparciaroz.wixsite.com/zajecia/kontakt

3. Każdy osoba z personelu ma obowiązek zapoznać się ze Standardami i stosować ich postanowienia. Oświadczenie o zapoznaniu się i przyjęciu do stosowania włącza się do akt osobowych pracownika.

4. Rodzice/opiekunowie prawni uczniów, zapoznawani są ze Standardami podczas pierwszego spotkania w gabinecie. Zapoznanie się z wyżej wymienionymi dokumentami ww. potwierdzają poprzez złożenie własnoręcznego podpisu na przygotowanym oświadczeniu (w załączniku). 

5. Uczniowie zapoznawani są ze Standardami podczas jednych z pierwszych zajęć z pedagogiem/terapeutą. 

6. Właściciel gabinetu na bieżąco monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi zasadami ochrony dzieci, dokonując raz na rok oceny Standardów, by dostosować je do aktualnych potrzeb i obowiązujących przepisów. Wnioski z przeprowadzonej oceny są dokumentowane w formie notatek służbowych, a zmiany w Standardach wprowadzane są aneksami po konsultacjach z personelem, małoletnimi i ich rodzicami. 

7. Właściciel gabinetu raz na rok przeprowadza ankietę monitorującą poziom realizacji Standardów. 

8. Monitoring i aktualizacja Standardów prowadzona jest w oparciu o analizę dokumentacji wewnętrznej i korespondencji międzyinstytucjonalnej, przepisów prawa, obserwację, analizę ilościową i jakościową zgłoszeń, badania ankietowe, diagnozę czynników ryzyka i chroniących i konsultacje z współpracującymi instytucjami. 

9. Wprowadzone zmiany w Standardach zatwierdza i przedstawia pracownikom, rodzicom/opiekunom prawnym i dzieciom właściciel gabinetu lub wskazana przez niego osoba z personelu. 

 

Rozdział 11 
Przepisy końcowe
1. Standardy wchodzą w życie z dniem 01.03.2024 r.
2. Ogłoszenie następuje poprzez zamieszczenie informacji i wyciągu Standardów na stronie internetowej oraz w gabinecie w dostępnym dla rodziców/opiekunów prawnych miejscu.